LAS CARTAS SOBRE LA MESA, LA MEMORIA
DEL NUNCA MÁIS
Ilustración realizada para a baralla “O ghaiteiro petroleiro” e que formou parte desta mostra no Museo Nacional Reina Sofía
O 19 de novembro de 2022 cúmprense vinte anos do afundimento do petroleiro Prestige fronte ás costas galegas e da contundente resposta cidadá á mala xestión daquela crise. Entón, centos de miles de voluntarios viñeron de todo o mundo para retirar o petróleo vertido nas praias, mentres unha marea de artistas unía creatividade, humor e protesta a favor dunha conciencia ecolóxica global emerxente.
Ante esta efeméride, a asociación cultural Unha Gran Burla Negra busca lembrar, investigar, difundir e reactivar a memoria popular daqueles acontecementos a través dun proxecto editorial e expositivo. Así, elabora “O Ghaiteiro Petroleiro” [O gaiteiro, 2022], unha baralla artística que conxuga satíricamente a memoria do movemento Nunca Máis e o imaxinario popular galego, conformando un arquivo visual, un dispositivo de memoria ao servizo dunha conmemoración crítica de este vixésimo aniversario. Esta baralla, así como as súas ilustracións orixinais, froito do traballo de ilustradores, artistas, fotógrafos, artistas gráficos e deseñadores, constitúen o eixo central de “Las Cartas sobre la mesa”, unha exposición documental sobre os xogos de cartas como forma de arte política. que se presenta no Espazo D da Biblioteca e Centro de Documentación.
Para contextualizar o proxecto tamén se amosan outras series de fichas vinculadas a loitas e reivindicacións políticas. Algunhas remóntanse ao republicanismo decimonónico e chegan aos nosos días, coa recompilación de barallas ecoloxistas, feministas, pacifistas ou antirracistas. Ademais, a mostra inclúe carteis do movemento Nunca Máis, así como algunhas ampliacións das cartas de A baralla do Prestige [A baralla do Prestige, 2003] creadas pola Plataforma contra a Burla Negra, colectivo que O Ghaiteiro Petroleiro tamén quere render homenaxe a. Con todo isto, esta exposición pretende abrir unha reflexión máis ampla sobre os xogos de cartas como un dispositivo complexo, de matriz popular, no que se cruzan o lecer, a protesta, o humor e o deseño.